Innovatie

Om onze ideeën werkelijkheid te laten worden, hebben wij de onderstaande innovaties in de praktijk getest en toegepast.

Gerealiseerde Innovaties

• Paalverankering
• Afstandhouder
• Zaadgondel
• Geleider systeem
• Snoodklem

Paalverankering

2008

Het meest experimentele element was de verankering. De gebruikelijke verankering die door enkele collega’s werd toegepast, waren stokankers van plus min 1000 kilo. Omdat er regelmatig problemen waren met het op drift raken van lijnen en wij van mening waren dat het op een andere en veiligere manier mogelijk moest zijn om een MZI te verankeren hebben wij iets nieuws bedacht. Een paal anker! De vragen die we hadden waren er niet veel, maar wel van cruciaal belang om uit te rekenen hoe sterk de ankerpaal zou moeten zijn. Veel rekenwerk was nodig voor het bepalen van de lengte, diameter, wanddikte, staalsoort en het trekpunt ten opzichte van NAP.  Door het één en ander vast te leggen aan de hand van aannames kon de eerste serie ankerpalen worden gefabriceerd.  De uitgangspunten waren als volgt vastgesteld; waterdiepte NAP 5 meter, krachten onbekend. Veel onzekerheid dus!

Na het eerste MZI seizoen was de uitkomst van het experiment positief! De MZI’s hadden zicht uitstekend gedragen tussen de paalankers. Een MZI verankerd tussen palen lijkt zo het er nu uit ziet een mooi alternatief voor stokankers. Aan de hand van kracht metingen is er meer duidelijkheid gekomen in de krachten die er ontstaan.

2009

Met veel meer informatie werd in 2009 een nieuwe ankerpaal ontworpen. Een paal die geschikt zou zijn om meerdere lijnen aan te verankeren. De reden hiervoor was; meerdere lijnen aan 1 paal betekent een maximale benutting van de vergunde ruimte en meer kilo’s mosselzaad per verankering, waardoor de kostprijs per kilo lager uit zal komen. Met alle nieuwe inzichten en gegevens wordt een nieuwe ankerpaal ontworpen die geschikt is om twee lijnen te verankeren. Om twee MZI lijnen te kunnen verankeren is er een dwarsligger geplaatst op de ankerpaal, het trekpunt zit op NAP. De overspanning van de dwarsligger is 6 meter.

Nadat we in april 2009 alles hebben geïnstalleerd kijken we hier met een goed gevoel op terug. Alles ligt er netjes bij. In juli mogen we concluderen dat ook dit experiment geslaagd is. Er zijn altijd punten van verbetering. Vanuit de sector wordt er al belangstellend geïnformeerd naar de paalankers/kruispaalanker.

2010-2014

In 2010 wordt de ankerpaal die in 2009 is ontworpen, op verschillende punten verbeterd. Dit jaar experimenteren we ook met drie lijnen tussen twee ankerpalen. Door de krachtmetingen die we in de achterliggende jaren uitgevoerd hebben weten we dat de ankerpalen en dwarsliggers deze krachten goed kunnen hebben. Ook met drie lijnen hebben we goede invangresultaten en in 2011 doen we een proef met vier lijnen tussen twee ankerpalen. De invangresultaten zijn redelijk goed, maar zien wel verschil met de andere lijnen die met 2 of 3 stuks tussen 2 palen verankerd zijn. In de jaren 2011 en 2012 worden binnen de sector de meeste ankers vervangen door paalankers/kruispaalankers. In 2013 en 2014 is het paalanker niet meer weg te denken binnen de wereld van MZI.

Afstandhouder

In 2012 werd de afstandhouder ontwikkeld. Deze afstandhouder is gemaakt van kunststof en kan door middel van een schroef pendel worden vastgedraaid op de hoofdlijn. Een voordeel was dat de lijnen evenwijdig uit elkaar werden gehouden door de afstandhouder in plaats van tegen elkaar te schuren. Een nadeel was dat de afstandhouder voor of tijdens het oogsten moest worden verwijderd en geeft daardoor oponthoud. De materiaal keuze was niet goed ingeschat of te wel er was nog te weinig bekend over de krachten op de afstandhouder. De eerste partij afstandhouders die was gemaakt van gerecycled kunststof om de kost prijs zo laag mogelijk te houden.  Hoogwaardig kunststof  had een betere keuze geweest! Hiervan hebben we dan ook de tweede partij laten maken.  

Inmiddels worden deze afstandhouders niet meer gebruikt vanwege andere inzichten.

Zaadgondel

In 2010 zijn we ook begonnen met het ontwikkeling van een automatische oogstmachine, die de naam ‘Zaadgondel’ kreeg. Het idee was dat deze Zaadgondel zelfstandig over de hoofdlijn van de MZI zou rijden en de snoods, dit zijn de touwtjes waarmee we het invangsubstraat aan de hoofdlijnen knopen, doorsnijden. Het principe was geboren op een wintersportvakantie in Oostenrijk. De kabel van een skilift loopt over/tussen loopwielen. De paal waar de wielen aan zijn bevestigd staat constructief vast opgesteld en de kabel wordt aangedreven. Dit principe hebben we omgedraaid, de lijn als vast en de oogstmachine als aandrijving.  Dit project hebben we samen met machinefabriek Bakker opgestart en uitgevoerd. Het heeft heel wat tijd gekost om de Zaadgondel werkend te krijgen. De wielen werden hydraulisch aangedreven en waren te stabiliseren. De Zaadgondel hebben we op een korte proeflijn in de haven getest en het één en ander aangepast aan de drijfconstructie en de afstellingen goed afgeregeld. In 2012 hebben we de zaadgondel uitgebreid getest op de Waddenzee en ondervonden we problemen met het passeren van de drijvers. In 2013 hebben we in juni, voor de start van het mosselseizoen op de Oosterschelde getest. De uitkomst was dat het project Zaadgondel niet is geslaagd! Een van de problemen was onder andere het rijden over de hoofdlijn. Het was voor nu te complex om de wielen gelijk naast elkaar te laten rijden. De hoofdlijn liep met regelmaat uit de wielen. Aangroei van wieren en dergelijke zorgden voor problemen. Ook de weersomstandigheden speelden een grote rol; onrustig water, stroom en wind.

Geleidersysteem

In juli 2013, net voor het oogstseizoen, werd er een nieuw idee geboren! De hoofdlijn in een geleider aan de zijkant van het schip en dan in een vloeiende beweging langzaam langs de lijn. Om op korte termijn dit te testen hebben we zelf een geleider gemaakt aan de voorzijde van het schip. Al snel bleek dit een groot succes! De MZI lijn in de geleider en langzaam vooruit varen met de kop in stroom, wat was het opeens eenvoudig. Wat hadden we in de afgelopen jaren ons zelf suf gepeinsd op iets wat niet wilde lukken. Zo gaat dat. De eerste stap naar automatisering was voor ons gezet!

In november 2013 kochten we de BRU-19. We ontwikkelen op basis van de opgedane inzichten een nieuw systeem in de vorm van een voor-achter geleider. Om te voorkomen dat er straks onverwachte problemen zouden zijn, werden alle details tegen het licht te houden en hebben we het definitief gemaakt. De opzet is om een voorgeleider voor het opknopen en een voorgeleider voor het oogsten te realiseren. De achtergeleider moet universeel zijn. Een verdeelarm die werd ontworpen moest twee functies hebben: kunststof kisten gevuld met invangtouw leeg trekken en de kisten weer vullen met invangtouw. Ook laten we een venturipomp inbouwen.

Het systeem is volledig elektronisch en wordt middels een PLC aan gestuurd, welke aan dek bediend wordt via een touchscreenscherm. Sea & Shore is het bedrijf die de ontwikkeling heeft uitgewerkt  en de installatie heeft uitgevoerd. Het mooie van een PLC gestuurd systeem is dat je alles haarfijn kunt regelen.

Hoe werkt het?

Een korte uitleg over het systeem. De hoofdlijn wordt opgetild door middel van twee davits en in de geleiders gebracht. Met het achterschip in stroom wordt langzaam achteruit gevaren terwijl voorop bij de geleider de snoods aan het invang touw worden geknoopt en vervolgens weer aan de hoofdlijn wordt geknoopt. Dit gaat in een continu proces totdat het laatste tonnetje van die lijn is gepasseerd. Dit is wel te omschrijven, maar moeilijk in te beelden als je het nog nooit met eigen ogen gezien hebt. Nieuwsgierig?  Bekijk dan het filmpje opknopen.

Het oogsten van het invangtouw gaat in omgekeerde volgorde. De kop van het schip in stroom en bij de voorste geleider worden de snoods afgesneden. Het invangtouw wordt door de venturi opgezogen en hierna schoongeborsteld. Hierna gaat het invangtouw in de kunstof kisten en het zaad in het ruim. Nieuwsgierig hoe het precies werkt? Bekijk het filmpje oogsten.

Snoodklem

Het idee om een snoodklem te ontwerpen kwam tot stand omdat we veel problemen hadden met de snoods (Touwtje waarmee we het invangsubstraat aan de hoofdlijn knopen). Deze verstrengelden regelmatig door wind of andere invloeden. De snoodklem werkt eenvoudig en effectief! Nieuwsgierig? Bekijk dan het filmpje Snoodklem (vanaf 1.45 min)